دانلود کتاب گورستان های عصر آهن

عصر آهن در ایران براستی یکی از مهم ترین دوره ها از دوره بندی های پیش از تاریخ ایران است، برای مثال می توان گفت که این عصر(آهن۱و۲و۳)، آخرین پله ترقی برای رسیدن به اولین نظام واحد شاهنشاهی در ایران است و همچنین اینکه این عصربه عقیده بسیاری از پژوهشگران نظیر گوردون چایلد و گیرشمن و کایلر یانگ دوره ای است که اقوام مهاجر و یا مهاجم به فلات ایران بصورت گسترده ای وارد شدند و در کل مسبب دگرگونی های فرهنگی این عصر را به نوآوری، مهاجرت و انتشار نوآوریها از راه مهاجرت این اقوام ربط داده اند. کتاب گورستان های عصر آهن به بررسی عصر آهن و موضوع مهاجرت اقوام ایرانی به فلات ایران در میانه هزاره دوم ق.م پرداخته و با بررسی مواد باستان شناختی برجای مانده در مناطق مختلف ایران از جمله ظروف سفالی، اشیای فلزی و آداب تدفین به تحلیل موضوع مهاجرت پرداخته است.

عصر آهن:

عصر آهن زمانی مابین ۱۵۰۰ تا ۵۰۰ ق م را شامل می شود. کاوش های باستان شناختی در محوطه های عصر آهن موید دگرگونیهای محسوسی در ساختار مواد فرهنگی نسبت به ادوار قبل از عصرآهن است.

این دگرگونی های بویژه در فرم و تزئین ظروف سفالی و سنت های تدفینی و فنون معماری قابل مشاهده است. دگرگونی های ذکرشده در جوامع عصر آهن ۳ بیشتر دیده می شود. به بیانی عصرآهن ۳ مصادف با تشکیل امپراطوری ماد است.

در آغاز مادها به صورت قبایل پراکنده بودند. ریاست چنین قبایلی نیاز به مقر های مستحکم حکومتی داشت. شکل گیری معماری در مناطق، بستگی زیادی به محیط زیست و شرایط اقلیمی دارد. فلات مرکزی اقلیمی خشک و نیمه بیابانی است.

خانه ها و منازل مردم عادی معمولاً بیرون از این محوطه ها ساخته می شد و فاقد اهمیت معماری و هنری بودند. با توجه به مطالعات صورت گرفته در این تحقیق بناهای یادمانی مرکز فلات ایران در عصر آهن ۳ در ارتباط با پیدایی طبقات حاکم بود و سلسله مراتب اجتماعی و سیاسی در پلان معماری محوطه های استقراری این دوره دیده می شود.

گورستان عصر آهن لویزان:

در شمال شرقی تهران بزرگ و در ناحیه لویزان امامزاده ای به نام “امامزاده پنج تن” وجود دارد. این امامزاده بر روی تپه ای طبیعی واقع است که از دامنه های آن به عنوان گورستان استفاده می شود. در بازدیدی که در سال ۱۳۷۲ از این امامزاده و گورستان اطراف آن به عمل آمد؛ تعدادی تکه سفال جمع آوری شد که احتمالا در اثر ایجاد گورهای جدید از خاک خارج شده بودند.

این سفال ها دارای مشخصات سفال های عصر آهن هستند و شباهت زیادی با سفال گورستان های عصر آهن منطقه شمیران در شمال تهران دارند. به نظر می رسد از این تپه طبیعی در عصر آهن نیز به عنوان گورستان استفاده می شده است و می توان این محوطه را به عنوان یکی از گورستان های متعدد این دوره در کوهپایه های شمال تهران در نظر گرفت.

گورستان عصر آهن چنگبار:

باتوجه به کتاب گورستان های عصر آهن، در نزدیکی قلعه ی مشهور زیویه در استان کردستان، گورستانی به نام چنگبار واقع شده است. این گورستان که بنا بر شواهد و قراین موجود همزمان و مرتبط با قلعه ی زیویه است، از جمله وسیع ترین گورستان های کاوش شده ی عصر آهن در غرب ایران می باشد. سرپرستی کاوش های باستان شناختی در این گورستان بر عهده ی نصرت الله معتمدی بوده است که در خال سه فصل کاوش در قلعه ی زیویه، گورستان چنگبار را نیز مورد کاوش قرار داده است.

در واقع هیات باستان شناسی واحدی در این سه فصل، قلعه ی زیویه و گورستان چنگبار را که تنها یک کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند، کاوش کرده است. در طول این اقدام ها چند صد گور باستانی در چنگبار کاوش شده است که از آن ها اشیای گوناگون و متعددی به دست آمده اند. این اشیا در حال حاضر عمدتا در موزه ی ملی ایران نگهداری می شوند و مطالعه ی آن ها در شناخت بهتر فرهنگ عصر آهن منطقه ی غرب ایران نقش بسزایی دارد.

کتاب گورستان های عصر آهن:

در تبیین باستان‌شناسی عصر آهن شمال و شمال غرب ایران، مطالعه آثار فلزی به دلیل ارزش‌های فنی نهفته در آن‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا اساس گاهنگاری عصر آهن فلات ایران منطقه شمال غرب، به‌ویژه محوطه حسنلو است و در حقیقت فن فلزگری در این دوره از این منطقه به مناطق دیگر فلات ایران راه پیدا می‌کند.

در این پژوهش شناخت چگونگی روش‌های ساخت آثار فلزی محوطه‌های شمال و شمال غرب ایران در عصر آهن به لحاظ روش‌های ساخت اشیای فلزی موردبررسی قرارگرفته است. بدین منظور آزمایش متالوگرافی بر روی آثار فلزی محوطه‌های عصر آهن گوهر تپه و گورستان لفورک در استان مازندران واقع در منطقه شمال ایران و محوطه‌های عصر آهن حسنلو، کردلر تپه، هفتوان تپه، زیویه و گورستان مسجد کبود، واقع در منطقه شمال غرب ایران انجام گردید و از هر هفت محوطه عصر آهن  شمال و شمال غرب ایران، یک نمونه شی فلزی برای آزمایش متالوگرافی انتخاب گردید.

دفینه های موجود در قبور:

کارشناس باستان شناسی میراث فرهنگی کردستان در خصوص ظروف دفن شده با این گورها می گوید: اعتقاد به دنیای بعد از مرگ و زنده شدن دوباره انسان ها سبب شده است تا انسان های عصر آهن مواد و مایحتاج خوراکی را در کنار اموات خویش دفن کنند آنها با قرار دادن یک یا چند ظرف سفالی در کنار اموات خویش که حاوی مایعات و مواد خوراکی بوده است سعی داشته اند نیازمندی های مردگان در عالم برزخ را تامین نمایند بدون شک میزان مواد خوراکی و تعداد ظروف سفالی و دیگر اشیاء تدفینی در کنار مردگان به جایگاه اجتماعی افراد بستگی داشته است که با این تفاسیر و در کنار اجساد مردمان عصر آهن زاگرس سنندج از یک تا شش ظرف سفالی برای تامین غذا و آب آنها در دنیای بعد از مرگ قرار داده شده است.